Suriye hakkında ilk uluslararası ‘iç savaş’ davası: ‘İşkenceye son verin’
Uluslararası Adalet Divanı (ICJ) nezdinde Suriye devletine dava açan Kanada ve Hollanda, Suriye’nin tüm işkence, keyfi gözaltı ve tutuklama uygulamalarını durdurmasını, hapishaneleri dışarıdan gelen müfettişlerin denetimine açmasını ve aileleri sevdiklerinin akıbeti hakkında bilgilendirmesini talep etti.
The Guardian gazetesinin aktardığına göre, ICJ’de görülen, Suriye’deki iç savaş hakkındaki ilk uluslararası davada Suriye’nin on binlerce kişiye işkence ettiği, yaygın bir kötü muamele sistemini sürdürdüğü ifade edildi. Suriye hükümeti ise dava ile ilgili daha önce yaptığı açıklamalarda, davanın ‘dezenformasyon ve yalanlardan’ oluştuğunu ve iddiaların ‘en küçük bir güvenirlikten yoksun’ olduğunu ileri sürmüştü.
‘HER AY YÜZLERCE KİŞİ İŞKENCEDE ÖLÜYOR’
Mahkemede konuşan Hollanda temsilcisi René Lefeber, ‘her bir günün önemli olduğunu’ ifade ederek, “Suriye’de halihazırda tutuklu olan ya da tutuklanma riski altında bulunan insanlar daha fazla beklemeyi göze alamaz” ifadelerini kullandı.
Suriye’de gözaltına alınan ve tutuklanan kişilerin anlatımlarına atıfta bulunan Lefeber, bu kişilerin toplu cinsel saldırı, sakatlama ve standart hale getirilmiş işkence ve kötü muameleye maruz kaldıklarını anlattıklarını söyledi.
Suriye’de daha önce tutuklanan aktivist Ahmad Helmi de mahkemeden önce verdiği bir röportajda, “Üç yıl boyunca Suriye’deki bir hapishanede kaldım ve saat başı işkence yapıldığından emindim. Bu, gün boyunca yapılan bir şeydi” diye konuştu. İşkencenin sadece sorgu sırasında yapılmadığını anlatan Helmi, “Bazen sadece eğlence için olur. Sırf cezasız kaldıkları için istedikleri her şeyi yapabiliyorlar” ifadelerini kullandı. Ahmad Helmi, ayrıca her ay yüzlerce kişinin işkencede hayatını kaybettiğini de söyledi.
‘İŞKENCE YAPILDIĞINI SÖYLEYEN ICJ OLACAK’
ICJ’nin davayı karara bağlamasının yıllar sürmesi beklense de mahkemenin haftalar içinde yasal bağlayıcılığı olan geçici önlemler alma yetkisi bulunuyor.
Hollanda, ilk olarak Eylül 2020’de Birleşmiş Milletler’in (BM) işkenceye karşı sözleşmesinin taraflarından olan Suriye hükümetinin söz konusu ihlallerden sorumlu tutulmasını talep etmişti. Kanada ise davaya Mart 2021’de katıldı.
ICJ nezdinde açılan dava hakkında açıklamada bulunan Helmi, Suriye devletinin ICJ kararlarını kabul etmesini beklemese de buradan çıkacak bir kararın kötü muamele ve işkenceye maruz kalmış kişiler ve aileleri için yine de önemli olacağını söyledi. Helmi, “Herhangi bir yerdeki yerel bir mahkemeden bahsetmiyorum. İşkence yapıldığını söyleyen ben değilim. İşkence yapıldığını söyleyen ICJ olacak” diye konuştu.
Suriye hükümeti ile normalleşme çabalarına da değinen Helmi, “Ve Suriye rejimiyle yeniden normalleşme isteyen her kimse, gün boyunca halkına işkence yapan bir devletle normalleştiklerini gösteren bir damgayı alınlarında taşıyacaklar” dedi. (DIŞ HABERLER)
