Tarih Boyunca Bulunan En Büyük Khipu Bağlantısı Keşfedildi

Son araştırmalar, geçmişte bulunan en büyük ve karmaşık iki khipu arasında önceden fark edilmemiş sayısal bir ilişkiyi gün yüzüne çıkardı. Bu çalışma, farklı khipuların aynı bilgiyi farklı yöntemlerle kaydettiğini gösteriyor.

Khipular genellikle pamuk veya lama-alpaka liflerinden yapılırdı ve doğal renklerinde bırakılabileceği gibi boyanabilirdi. Bazı örneklerde ise bitki lifleri veya hatta insan saçı kullanıldığı biliniyor.

İspanyol kayıtlarına göre, khipular nüfus sayımları, depo envanterleri ve vergi bilgilerini kaydetmek için kullanılıyordu. Bu sebeple khipular, özel olarak eğitilmiş “khipukamayuq” isimli kişiler tarafından özenle hazırlanırdı.

Melbourne Üniversitesi’nden araştırmacı Karen Thompson’ın yaptığı yeni çalışma, Şili’nin kuzeyinde bulunan ve 1970’lerde kaydedilen iki farklı khipuyu inceledi. Bu khipulardan biri 1800’den fazla ipten oluşan ve beş metre uzunluğundaki en büyük khipu iken diğeri oldukça karmaşık ve yaklaşık 600 ip içeriyordu.

Araştırma, iki khipunun “kırmızı-beyaz” bölücü ipler kullanarak gruplar oluşturduğunu ortaya çıkardı. Büyük khipuda her grup yedi ipten oluşurken, daha küçük olan khipuda her grup on ipten oluşmaktaydı. Bu durum, her iki khipunun aynı bilgiyi farklı yollarla temsil ettiğini gösteriyor.

Thompson, bu iki khipunun topluluklardan alınan yiyecek miktarlarını ve bu yiyeceklerin nasıl dağıtıldığını kaydedebileceğini düşünüyor. Büyük khipu, toplanan yiyecek miktarlarını gösterirken; küçük khipu ise bu yiyeceklerin ihtiyaç sahiplerine veya depolara nasıl dağıtıldığını temsil edebilir.

Günümüzde sadece 1.600 khipu korunmaktadır ve bu koleksiyonların çoğu Amerika ve Avrupa’da bulunmaktadır. Ancak, dijital kayıtlara geçirilen khipuların sayısı oldukça azdır. Dijitalleşme çalışmaları sayesinde araştırmacılar, khipular arasındaki yeni ilişkileri keşfetmek ve antik And halklarını daha iyi anlamayı ummaktadır.